Jagal Saur Matua

Saturday, 14 July 2007

Tobing.or.id, Di halak Batak molo dung marumur naganjang, torop pinomparna nunga tardok i naung saur matua. Tung so haru namora pe ibana ndang pangalaongi be i tu hadirionna so didiok naung saur matua. Molo titir do muse parpinomparonna, ndang adong na dipajolo (mate) ianakkonna, adong muse haduamaonna jala burju pangalahona didok ma i na mauli bulung. Molo angka parsitaonon do ibana, agan pe naung marnini marnono, ianggo adong dope sisarihonon tinubuhonna sari matua dope didok sisongon i.

Sinadongan pe adong do tohapna. Molo so dung dope ibana marsali patukhon parbalanjoonna dibagasan sataon didok ma i parsae taon. Alai molo dung do boi ibana manumpan sasaotik sian lobi ni balanjona sin pandapotanna dibagasan sataon, didok ma i naduma. Molo dung do boi ibana ibana patindang parasirohaon marhite sian hadumaonna i, dipatuk na haleonon, dipatuk pandaraman ni napogos, boi mangganupi sisolhot uju adong horja, didok ma i namora. Tung godang pe artana suksuk songon dolok, bidang nasa adaran, ndang hea didok natuatua sisongon i namora molo so boi do paulaean ni napogos dohot panarusan ni na andurabion. Marulaon pe ibana sai martudosan tu naummetmet do, sisongon on didok ma i paradongan manang pararta.

Molo dung targoar ibana namora, mangihuthon hatorangan ni sijolojolo tubu, diampehon ma tu ibana tohonan harajaon ?namora?. Tohonan Raja Pandapotan diampehon ma i tu ?pargomgom? manang ?Pangulu Bolon?, ima pandapotan ni adat dohot uhum. I do umbahen didok; ?namora urat ni hosa, raja urat ni uhum?. Ianggo naholit do manang nahingkit, ndang tarpatumang i tu loloan ?harajaon?.

Tardok namora do Ompu Maruli, adong dope dipapungu artana di sundut ni ngoluna dung dapotan be angka anakkonna parbagiananna be sian tinumpanna i. Godang do artana na so mulak sian parsingiranna ala so tuk angka parsali i paulakhon, diampehon Ompu Maruli do tu halak sisongon i ?parsaean ni utang sariburaja?, songon ?ali ni ampang maup? dibuat ma manang samborhos baion, ia so i santumtum ingkauna. Angka namarutang i didok ma i ?na pinalali?. Dipalua sian parutangan, dang disindorhon artana, dang disoro balanjona, ndang hansit roha ni napogos i dibahen.

Barita partuaon ni Ompu Maruli sahat do ro tu dia. Godang do angka halak na dao maningkir ibana di partuaonna i, jala sude manghatindangkon haburjuon dohot parasirohaon ni Ompu Maruli i, jala laos diandehon do asa anggiat diuduti angka pinomparna parholongnirohaon ni natuatuana i.

Alai manuhar do songon lapaon ihan pangalaho ni angka pinompar ni Ompu Maruli. Naganjang manuhat najompok do pambahenanna di patuaon ni natorasna i. Dung marlolo Raja manotas ulaon parmompoon, pangarapoton, partuatna sahat ro di panambahon (manuan ompuompu) maol do diparalohon angka raja i nasida. Didok Raja ingkon patupaonna horbo silimangkae ala disura ingkon gok do tuturna, alai didok suhut i do mangalusi angka raja, ummetmet sian i ma, ai dang piga pola tutur naro.

Sian na so pamotoan ni angka Raja dipatupa nasida ma sian pinahan horbo, alai disuru ma parhobasna, songon dia petaho asal ma naummura argana. Manihai ma angka parhobas, ala hurang bolon ni pinahan binuatna i jala muse nunga matua. ?Tihaan ni angka tamue ma hami annon ala otik lompan jala muse didok hurang masak dilompa ala ni jogalna?, ninna angka parhobas i.

Toho ma tutu dung mangan, marungutungut ma angka tutur ala so sungkup angkup ni indahan jala huhut ndang tarharat jagalna, hulinghuling na pe songon jogal ni tompi. Masipanotnotan ma angka tamue i di sambor ni pandaianna, ro ijurna alai ndang tarparsaulihon lompan dipangananna. Tongon ma diparrohahon nasida Ama ni Marhusoran apala hulahula ni na saurmatua i, ibana pe nunga songon na mutung bohina; ?Pailahon angka gomparan ni namborungkon?, ninna dibagasan. Sian pamereng ni angka hinarana i nunga songon na hona uhum pangkilalaanna.

Uju marhata sigabegabe pe angka raja mandok sintuhu ni sipanganon, adong ma natuatua mandok: ?Indahan nunga hinabosurhon, lompan i pe nunga pinambonduthon, sai unang ma manghorhon pangaean i tu siubeon?, ninna. Sibereng ma sude angka natorop alai ndang adong namanihai alana sude do marhatutuhon hata i na sasintongna. Mandok hata ma sian boru natuatua didok ma: ?Ima tutu songon nidok ni angka raja, sai pamurnas tu daging ma indahan napinangan i, inggo lompan pinatupa ni suhut sai lam tu torasna ma pinahan dibara asa adong horjahononmuna, panggabean parhorasan ima jangkon hamu bona ni hasuhuton?, ninna.

Dung sai songon i angka pollung ni sidok hata lam mohop ma roha ni Ama ni Marhusoran, ai nunga sude manihai pambahenan ni angka laena i; ?Tung naburakso ma tahe angka laengkon, holit, nang pe adong di ibana jala adong do arta pinungka ni namborungku?, ninna mamurai dibagasan. Dung sahat liat ni hata tu nampuna hela di na saur matua, ndang diingot Ama ni Marhusoran be angka hata pasupasu marhite angka umpasa nauli naung diparade hian laho sidohononna. Mardongan muruk ma ibana dohot gasa mandok hatana agan pe nunga sai diamoni angka dongantubuna ibana asa telem mandok hatana. ?Ima tutu, nunga marliatliat angka raja mangalehon hata gabegabe marangkup tihatiha dohot insakinsak tu hamu gomparan ni amangboru naburju i. Ima siala haburjuon ni amongboru nahinan naung saur matua. Marningot ma hamu antong gomparan ni amongboru, molo marujung ngolu natuatua naung saur matua, ingkon patupaon ma namanggagat diduhut ?horbo na saur matua?????.. ! ?